Emek ve İşgücü – Sabır

Buraya gelmeden önce de yurtdışında yaşayan veya bir dönem yaşamış pek çok arkadaşımdan duyuyordum bunu. Sıra deneyimlemeye gelmiş olmalı ki şimdi tam da içindeyim bu durumun. Türkiyemde genellikle, hele de doğru kişileri tanıyorsanız (doğrudan ya da dolaylı da olsa), istediğiniz herhangi bir işi yapmak veya yaptırmak bir parmak şıklatması hızıyla olabilir. Burada öyle bir şey yok. Örneğin evinizin herhangi bir işini yaptırmak, bahçe, mutfak yenilemek veya en basitinden saç ve makyaj yaptırmak. Hiçbirisini öyle hızlıca veya başkasına ciddi ücretler ödemeden yaptıramıyorsunuz. Ya da arabanıza benzin almak mesela, benzininizi kendiniz koyuyorsunuz, bir senedir hiçbir benzin istasyonunda çalışan herhangi bir insana rastlamadım. Sadece “yardım” düğmesine basarsanız birisi yardıma gelebiliyor.

İş yapma ve yaptırma konusundaki en büyük zorluk herşeyden önce iş gücünün çok pahalı olması. Bu da elbette “emek” ve “emeğin değeri”ni hatırlatıyor insana. Biz Türkiye’de çok kolay ve hesaplı yoldan elde edebiliyoruz işgücüyle yapılan pek çok şeyi. Evinize gelen yardımcılarınızı öpüp başınıza koyun lütfen. Burada ev temizliğine gelen kadınlar en fazla 4 saat kalıp (cam, kapı silmek, ütü, yemek yapmak filan asla yok) bu süre için 150-200 dolar gibi ücretler alıyorlar. Aynı şekilde evinize gelen ustaların, işçilerin de kıymetini iyi bilin. Bir bahçeninin peyzajı, yapılması vs. 30-40 bin dolar, aynı şekilde 15 metrekarelik bir mutfağın yenilenmesi de öyle. Başlıca bu sebepten olsa gerek, pekçok insan, avukat, doktor, mühendis ne olduğunuz farketmez, kendi işlerini kendisi yapıyor. Evinin parkesini döşemekten, bahçesindeki ağaçları ve çiçekleri ekmeye, taşları döşemeye kadar pek çok şeyi. Eşim 20 senedir burada yaşamaya alışmış birisi olarak bazı şeyleri kendisi yapmayı deniyor ve yapıyor lakin ben Türk kadını kafamla bahçe ve mutfak konusunda cadılık yapıp ne yapıp edip birilerini buldum ve onlar öyle yapıldı, şansa bırakmak istemedim.

Bunları yaşayınca insan tekrar fabrika ayarlarına dönüş yaparak düşünüyor. Bunları yapan insanların benden ne farkı var, neden ben de yapamayım aynı şeyleri. Pekçok şeyi öğrenebilir ve yapabiliriz aslında. Tabi ki bazen zaman ve tercih meselesi olabiliyor, ya da biz öyle diyerek avutuyoruz kendimizi. Rahmetli babacığım da mühendisti ama biz evimize tamirci girdiğini bilmeyiz mesela, bozulan herşeyi o yapardı, çünkü özel ilgi alanıydı onun. Tamir’in ötesinde kitaplık, portmanto gibi ev eşyalarımızı da o yapardı. İsviçre’de yaşayan abim de aynı şekilde Avrupada’da bu konudaki genel yaşam kültüründen payını almış kendi çöpünü hergün kendisi atan, damacana suyunu evine kendisi taşıyan birisi olarak bir keresinde bana bu konuyla ilgili yabancıların kullandığı bir deyiş olduğundan bahsetmişti. Özellikle evle ilgili ufak tefek işlere İngilizce’de “Chores” deniliyor ve yabancıların “chores makes a man honest” yani “ev işleriyle uğraşan insan dürüst olur” anlamına gelen bir inanışları varmış. Burada konuştuğum, gördüğüm, yaşadığım pek çok şeyden yola çıkarak bu sözde derin bir anlam olduğunu düşünüyorum. Çünkü ancak gerçekten ev işleriyle uğraştığımız zaman; çalışan herkesin hakkını daha fazla teslim etmek, bir işe emek harcamanın kıymetini bilmek, hiçbir işin küçümsenmemesi gerektiğini anlamak, herkesin ev işlerinin bir ucundan tutması halinde bunun o evdeki çocukların da gelişimine katkıda bulunduğunu ve bir ailenin bu yolla çok daha fazla bağlılık kurabileceğini anlamak konusunda daha fazla yol alacağımızı anladım. Bir düşünün bakalım siz günlük hayatınızda, sadece profesyonel hayatın içinde çalışmanın dışında hangi işlerinizi kendiniz yapıyorsunuz, hangi işleri yaparken çocuklarınızı ortak ediyorsunuz ya da hangi işleri bu kadının görevi-bu erkeğin görevi diyerek ayırt etmeksizin eşinizle paylaşıyorsunuz?

Pınar Aydemir Başaran